از دیرباز زبان فلسفه در کشور ما بسیار با واژگان بیگانه درآمیخته است. امروز این درآمیختن بیش‌تر با زبان‌های انگلیسی و عربی است. در روزگار ما بسیاری از مترجمان کتاب‌های فلسفی خود را به رنج نمی‌اندازند و واژگان تازه‌درون‌شده به فلسفه را به همان سان که هست، بیش‌تر به گونه‌ی انگلیسی، به زبان فلسفی می‌آورند.
در این نوشته می‌خواهیم برخی برابرنهادهای پارسیِ «فلسفه‌ی علم» نوشته‌ی الکساندر برد با گردانش ساسان مژده را بیاوریم.

پارسی‌انجمن: «فرهنگ گویشی خراسان بزرگ» گردآورده‌ی امیر شالچی است.
در گویش خراسان واژه‌های رسا و زیبا و سودمندی به چشم می‌خورند که امروز هم می‌توانند به کار آیند بر پرباری زبان بیفزایند. فرهنگ گویشی خراسان بزرگ به همین انگیزه‌ فراهم آمده است.

عباس سلیمی آنگیل: از آنجا که در ایران، زبان ترکی آذربایجانی پیش از سخنان رئیس‌جمهور هیچ محدودیتی نداشته است و پس از آن نیز گواهیم که هیچ محدودیتی ندارد و ایشان باز هم در سخنرانی‌های خود شعرهایی از شهریار و شاعران دیگر می‌خواند، ناگزیر باید پذیرفت که این زبان در درازای تاریخ ایران تنها «چند ثانیه» ممنوع بوده است؛ آن چند ثانیه‌ای که آقای رئیس‌جمهور در آستانه‌ی روز زبان مادری به ممنوعیتش نیاز داشت!

عباس سلیمی آنگیل: فیلم سخنرانی الناز سخائیان، مدیرعامل بخش ایرانی شرکت نستله، یک هفته‌ای است در رسانه‌ها فراگیر شده است. راست این است که بگوییم قرعه به نام ایشان افتاد، وگرنه سال‌هاست که زبان کسب‌وکارهای اینترنتی همین است؛ همین‌قدر شترگاو پلنگ، معجونی هفت‌رنگ از خود‌کم‌بینی و نافرهیختگی.

پارسی‌انجمن: پارسیِ پرکاش فرهنگِ گزیده‌ی سانسکریت به پارسی است که در زمانِ پادشاهی اکبرشاه، پادشاهِ فرهنگ‌دوستِ گورکانیِ هندوستان، فراهم آمده است.
این فرهنگ که در سده‌ی دهمِ اسلامی نوشته شده از نخستین فرهنگهای سانسکریت به پارسیِ دری است و شاید تنها از این رو شایانِ نگرش.

پارسی‌انجمن: احمدِ کسروی کافنامه را در سالهای ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ در ماهنامه‌های پیمان و ارمغان چاپ کرد و با آن که ۹ دهه‌ای است که از چاپخشِ آن می‌گذرد، هنوز ریزبینیهایی بسیار در آن هست که پژوهشگران بی نیاز از خواندن و بررسیِ این گفتار نیستند.

پارسی‌انجمن: «فرهنگهای فارسی به فارسی و فارسی به زبانهای دیگر و فرهنگهای موضوعی و گویشهای محلی و فرهنگِ گونه‌ها» گردآورده‌ی استادِ زنده‌یاد محمد دبیرسیاقی است.

در این رایاپخش (پادکست)، مانیِ پارسا با همراهیِ شهریارِ صیامی، با سر زدن به گوشه و کنارِ آذربایجان و نوشته‌های کهن، چند و چون زبانِ کهنِ آذربایجان را بررسیده‌اند و نشان داده‌اند که این زبان که در روزگاری دراز و تا پیش از ترک‌تازیِ ترکی زبانِ آذربایجانیان یا آذریها بوده، چه ویژگیها داشته است.

جاوید اشکانی: از برآیشِ پیشدادیان تا کیانیان، از فراشُدِ هخامنشیان تا فروشُدِ ساسانیان، آفتابِ زرینِ ایرانشهر آن‌چنان درخشش دیرپا و پایداری داشت که جنگ‌ها و تازش‌های ویرانگرِ سال‌های دراز نتوانست گوهر درونی‌اش را در گذرِ زمان بزُداید و از میان بردارد. این گوهرها، کارْنشانِ کیستی شهریاران، پهلوانان، دلاوران، موبدان، دهگانان و دیگر باشندگانی بود که توانستند یادگارها و برماندها خود را در دلِ کوه‌ها، سنگ‌نبشته‌ها، تندیس‌ها، دشت‌ها و دانگ‌ها (سکه‌ها) برنمایانَند، تا فروغ رخشان آن، چراغ راه باشندگان فردای ایرانیان باشد.

عباس سلیمی آنگیل: سستی دانش‌آموزان در نوشتن و گفتن (درس زبان و ادبیات فارسی) علت‌های چندگانه‌ای دارد. می‌دانیم که آموزش‌وپرورش نهادی ورشکسته است: از صورت و محتوای کتابهای درسی تا شیوه‌ی ارائه‌ی آن و از کم‌سوادی مؤلف و معلم تا عمری که در مدرسه‌ها گم می‌شود. در این بلبشو، حذف درس زبان و ادبیات فارسی از کنکور هم بی‌تأثیر نبوده است. این کنش مانع‌تراشی در راه پاسداشت زبان فارسی است …